Jotï, Uwottüja dan Yanomami tinggal di Amazon Venezuela dan mempunyai hubungan yang harmoni dengan persekitaran semula jadi mereka. Mereka kini mengalami perlombongan haram, jenayah terancang dan penyakit yang dibawa oleh pekerja asing ke rantau ini. Walaupun Venezuela mempunyai rangka kerja undang-undang yang luas yang memihak kepada Orang Asli, negara itu masih tidak mempunyai undang-undang khas untuk komuniti terpencil. Perlindungan komuniti ini bergantung pada dialog pengetahuan antara Orang Asli dan saintis yang boleh diterjemahkan ke dalam dasar awam.
Republik Bolivarian Venezuela diiktiraf sebagai masyarakat berbilang etnik dan budaya. Perlembagaan 1999 menumpukan seluruh bab kepada pembangunan hak Orang Asal: kewujudan mereka sebagai orang asli; organisasi sosial, politik dan ekonomi mereka; sistem keadilan mereka sendiri; budaya, kegunaan dan adat resam mereka; bahasa dan agama mereka; dan hak ke atas tanah dan habitat yang diduduki nenek moyang mereka.
Negara Venezuela juga meratifikasi Konvensyen ILO 169 mengenai Orang Asli dan Suku Kaum di Negara Merdeka dan telah menambah satu set undang-undang seperti Undang-undang Habitat dan Penandaan Tanah (2001), Undang-undang Organik mengenai Orang Asli dan Komuniti (2005), Undang-undang mengenai Bahasa Orang Asli (2007) dan Undang-undang Warisan Budaya Orang Asli dan Komuniti (2009). Perlu dinyatakan bahawa di Venezuela kewujudan 51 Orang Asli diiktiraf, mewakili 2.8% daripada populasi negara.
Walaupun rangka kerja undang-undang yang menggalakkan ini, tiada peraturan mengenai kewujudan Orang Asal dalam Pengasingan Sukarela atau Hubungan Awal (PIACI). Walau bagaimanapun, terdapat institusi awam yang membuka jalan kepada penggubalan peraturan yang diperlukan. Pejabat Ombudsperson telah menyatakan bahawa di Venezuela terdapat komuniti Jotï (atau Hoti), Uwottüja (Piaroa) dan Yanomami yang kekal dalam pengasingan relatif atau hubungan awal di selatan negara itu, di negeri Amazonas dan Bolivar. Begitu juga, sebelum Covid-19, Kementerian Kuasa Rakyat untuk Kesihatan telah menunjukkan langkah perlindungan khas untuk Orang Asli terpencil yang kerentanan epidemiologi mereka membimbangkan.
Kes orang Uwottüja
Di Venezuela, kita tahu tentang kewujudan Orang Asli dalam pengasingan sukarela hanya dalam kes Orang Uwottüja. Mereka mendakwa bahawa terdapat sekumpulan komuniti yang terletak di tempat asal mereka, dengan orang “seperti kami”, yang tidak mahu mempunyai apa-apa jenis hubungan, walaupun dengan orang dari etnik mereka sendiri. Mitos dan maklumat lisan daripada orang tua dan bomoh mengaitkan dua jenis makhluk.
Di satu pihak, terdapat manusia yang tidak mahu dihubungi dan telah membuat ini diketahui dalam mimpi dan melalui ruang ritual hubungan rohani yang berbeza dengan orang tua. Sebaliknya, kisah-kisah itu juga menceritakan tentang makhluk rohani yang “menjadi lelaki apabila mereka mahu dilihat” dan perlu membuat hubungan dengan Uwottüja yang telah dihubungi.
Orang Uwottüja berada di Amazon Venezuela, di kawasan perbandaran Autana, Atures, Atabapo dan Manapiare (Amazonas), dan Cedeño (Bolívar). Komuniti mereka dalam pengasingan sukarela berada di lembangan Sungai Cuao, khususnya di bahagian atas. Ini adalah kawasan akses sukar yang berada dalam had permintaan persempadanan semula yang dibuat oleh Pertubuhan Orang Asli Uwottüja del Sipapo People (OIPUS), dengan anggaran lanjutan 1,400,000 hektar. Tuntutan ini dikemukakan melalui persempadanan semula tetapi belum lagi diiktiraf oleh Negara Venezuela.
Walaupun lokasi mereka terpencil, orang Uwottüja diganggu oleh pencerobohan perlombongan haram, kehadiran kumpulan bersenjata yang tidak teratur dan perekrutan paksa golongan muda untuk pengekstrakan mineral atau jenayah terancang. Keadaan ini mengancam mobiliti kumpulan terpencil di wilayah mereka, kemandirian fizikal mereka dan kesejahteraan persekitaran mereka yang seterusnya, mewakili sumber utama kehidupan material dan rohani mereka. Akibatnya, pada beberapa kesempatan, OIPUS telah meminta sokongan entiti kerajaan untuk perlindungan segera mereka.